Rechtstreeks naar de pijn
Exposure betekent letterlijk: blootstelling.
Tijdens Exposure therapie geef je jezelf helemaal bloot en vertel je de traumatische gebeurtenis tot in de puntjes. Je gaat letterlijk en figuurlijk dwars door de angst en pijn.
Waarom is dit zo effectief bij de behandeling van PTSS?
En hoe werkt het dan?
Wat als je nou vaak last hebt van dissociaties?
We vroegen het aan Agnes van Minnen, Hoogleraar Angststoornissen bij Radboud Universiteit en Directeur Behandelprogramma bij Psytrec.
Zie hieronder de trailer (tekst loopt door onder de video)
Richtlijnen behandeling Angststoornissen
In Nederland zijn er richtlijnen over hoe je stoornissen zou moeten behandelen.
Na wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat de meest effectieve behandelingen bij PTSS de Cognitieve Gedragstherapie Therapie(CGT) is, waar Exposure onder valt, en EMDR.
Deze behandelingen hebben het meest bewezen effect.
Hoe werkt Exposure?
Als iets angst oproept dan ga je dat uit de weg. Dit is een hele logische en vaak zelfs onbewuste reactie. Een groot kenmerk van PTSS is vermijding. Op het moment dat je met iets geconfronteerd wordt wat angst oproept en je gaat het uit de weg, dan neemt de angst af. Je voelt je daarna ook beter.
Het gevolg is alleen dat je uiteindelijk steeds meer uit de weg gaat en je angstnetwerk toeneemt.
Exposure betekent letterlijk “blootstelling”. Tijdens een sessie vertel je de traumatische gebeurtenis tot in details. Dit kan letterlijk doodsangsten oproepen en is ook zeer naar om te doen. Maar juist door dit te doen en het verhaal keer op keer te vertellen, merk je dat de spanning afneemt. Juist door dwars door de angst heen te gaan leer je dat waar je zo bang voor bent, helemaal niet gebeurt. Hierdoor neemt je angst juist af.
Makkelijk is het niet, effectief is het wel.
Geen gevaar voor hertraumatisering
Helaas bestaat bij veel therapeuten nog het idee dat deze vorm van behandeling te zwaar zou zijn voor hun clienten. Ze vrezen voor hertraumatisering en raden deze therapie dan juist af. Hiermee vermijden zij echter net zo hard als hun clienten en nemen de angsten en de klachten juist toe i.p.v. af.
Dit is echt een gemiste kans, want juist door dwars door de angst heen te gaan, leren mensen dat ze waar ze zo bang voor zijn, helemaal niet gebeurt. Het geeft je weer zelfvertrouwen, kracht en regie over je eigen leven.
De nare herinnering blijft, want het is immers gebeurt, maar het roept dan geen herbeleving meer op. En dat is echt een hele grote stap richting herstel.
Een goede begeleiding hierin is essentieel. Na een trauma behandeling zal er nog wel de nodige aandacht besteed moeten worden aan bijvoorbeeld een depressie, het vervangen van oud voor nieuw gedrag etc.
Maar door het daadwerkelijke trauma eerst uit de weg te ruimen, ontstaat hier ook weer ruimte voor, en zal specifieke behandelingen voor dit soort klachten doorgaans ook beter aanslaan.
Dissociatie is geen contra indicatie
Dissociatie is een kenmerk van PTSS. Iedereen met PTSS heeft wel één of meerdere vormen van dissociatie. Het is niet gevaarlijk en kan geen kwaad. Iedereen dissocieert wel eens. We kennen allemaal wel het voorbeeld van rijden in de auto op een bekend stuk weg en je dan plots beseffen dat je een heel stuk “gemist” hebt.
Dissociatie is een soort van “automatische piloot”die je brein ook oproept als de spanning te hoog wordt. Mensen met PTSS zijn er vaak angstig voor en denken dat het dan beter is om juist géén trauma behandeling aan te gaan. Maar dat is niet waar. Juist door te leren om meer in het Hier & Nu te blijven en je juist wél bloot te stellen, ga je leren om hier anders en beter mee om te gaan.
Tips om met dissociatie om te gaan
Er zijn meerdere manieren om met dissociaties om te gaan.
Zelf neem ik bijvoorbeeld een koude douche. Door het koude water voel ik mijn lichaam heel sterk en ga ik weer beter in mijn lichaam.
Mensen die dissociëren staren dikwijls ook voor zich uit. Door jezelf op zo’n moment juist te gaan focussen op tastbare dingen om je heen en deze feitelijk te benoemen en aan te raken (bruine tafel, roze bloem etc) kom je ook weer meer in de realiteit terug.
Soms vraag ik mijn partner om mij hardop sommen te geven waardoor ik moet nadenken en uit die verdovende toestand kom.
Loopmeditatie is ook een manier waardoor ik weer terug kan komen in het Hier & Nu. Ik zet dan met eerdere in- en uitademing een stap waarbij ik me volledig concentreer op hoe mijn voeten de grond raken.
Momenteel experimenteer ik met barefootrunning. Deze techniek vereist een goede concentratie bij hoe je loopt en je je voeten neerzet. Het is onmogelijk om te dissociëren met deze looptechniek. Je voelt namelijk direct als je dit niet goed doet.
Dissociatie helemaal voorkomen lukt misschien niet, maar je hoeft er in ieder geval niet bang voor te zijn. Je zal jezelf niet in gevaar brengen maar jezelf eerder beschermen.
Door te weten dat je er niet bang voor hoeft te zijn, kan je angst hierover ook afnemen.
Dé belangrijkste tip voor mensen met PTSS volgens Agnes van Minnen
We vroegen Agnes van Minnen wat haar belangrijkste advies is voor mensen met een Post Traumatische Stress Stoornis;
‘Als eerste stap moet je proberen om het vermijden terug te brengen. Het is de eerste stap naar herstel. Je moét dingen weer aangaan die je eng vindt om beter te worden. Hoe meer je vermijdt, hoe meer je angst zich uitbreidt. Het is net als een een verslaving: het wordt steeds erger en dan word je probleem ook steeds groter.’
Dit is slechts een greep van wat er besproken is tijdens het interview.
Agnes heeft ook een boek geschreven “Verlamd van Angst”. De review en trailer hiervan zie je hier.
Om meer te weten te komen over trauma behandeling, Exposure, dissociaties etc nodig ik je uit om hieronder het gehele interview te bekijken.
