PTSS na VN missie in Bosnië

Als de drempel van schaamte torenhoog is…

Zie hieronder trailer van het interview (tekst loopt door onder de video)

Raoul Janssen werkt al 31 jaar bij de Marechaussee. Vanaf 1989 werkt hij op “straat” en maakt diverse heftige dingen mee. Ook een uitzending naar de Sinaï heeft hij achter de rug voor hij in 1993 vertrekt naar Bosnië voor het UNITED NATIONS PROTECTION FORCE. Hij kan wel tegen een stootje en gaat deze uitzending dan ook vol vertrouwen tegemoet.

Onzekerheid

Het enige wat vast staat is dat hij naar Joegoslavië gaat en dat hij daar 6 maanden zal verblijven. Tot het laatste moment blijft echter onzeker wát hij daar precies gaat doen.
Daar aangekomen wordt duidelijk dat hij als VN MP alle incidenten waarbij VN personeel is betrokken zal gaan onderzoeken en rapporteren naar het hoofdkantoor in Zagreb, die daar dan wél of juist niet iets mee gaat doen.

Het team bestaat uit een commandant, Raoul als zijn plaatsvervanger, twee Nederlandse collega’s, een Belg en een Fransman. Dit team is voor heel Bosnië.

24/7 blootstelling

De omstandigheden in Bosnië zijn heftig: er worden zeer lange dagen gemaakt van wel 20 uur per dag, 7 dagen per week. Rust is er niet. Er is totaal geen privacy en er is altijd lawaai.  Continu beschietingen, doden en gewonden. Dingen willen doen maar niet kúnnen doen, door allerlei regels die er zijn. Daar heb je geen tijd om er al te lang over na te denken, maar onbewust kruipen gevoelens van boosheid, machteloosheid, frustratie en verdriet naar binnen en zetten zich daar vast.

Perfectionist

Raoul is een man van zijn woord en als hij iets beloofd, dan komt hij dat na. Hij belooft dingen aan de plaatselijke bevolking, die hij echter niet na kán komen. Niet eens door zijn schuld, maar door de regels waar hij zich als militair aan dient te houden. Hierdoor voelt hij zich schuldig en krijgt hij een negatief beeld over zichzelf.
Ook is hij een perfectionist met het motto:

“Goed is niet genoeg, en genoeg is niet goed” 

Op zich een mooie karakter eigenschap maar in Bosnië loopt hij hier keihard tegenaan.
Hij is nooit tevreden over zijn eigen functioneren; het had beter, sneller, veiliger gekund. Hij had zoveel meer willen doen, maar kon dit niet door de regels.
Dit gaat wreken en zijn zelfbeeld brokkelt meer en meer af.

Woede uitbarstingen

Eenmaal thuis valt het al snel op dat hij is verandert. Gesprekken hierover  gaat Raoul uit de weg. Als zijn moeder hem confronteert met de veranderingen in zijn gedrag, reageert hij  zeer explosief. Van een goedlachse en positief ingestelde man, verandert hij in een zeer negatief mens die om het minste of geringste ontploft. Er is geen sprake van een kort lontje; er is geen lontje meer!
Hij is zeer negatief, is enorm in zichzelf gekeerd, gaat nooit meer mee naar feestjes en maakt iedereen belachelijk. Ondertussen krijgt hij allerlei lichamelijke klachten, ontstaan er  ontstekingen door zijn hele lichaam, krijgt hij ernstige slaapproblemen en nachtmerries en uiteindelijk zegt zijn lichaam STOP.

Raoul gaat letterlijk en figuurlijk neer. De reus van 1.96 mtr raakt tot een paar maal toe buiten bewustzijn, is aan het trillen, bibberen, zweten en heeft een lijkbleek gezicht. Zijn zoontje van 7 zit urenlang geschrokken naast hem en houdt de wacht. Dit laat diepe sporen na op de kleine jongen. Voor zijn vrouw is de maat vol en zij eist dat hij hulp gaat zoeken. Het is inmiddels 2008, maar liefst 15 jaar na Bosnië.

Boek over zijn trauma

Vanaf dat moment gaat het heel hard bergafwaarts. Hij raakt letterlijk de bodem en ziet het allemaal niet meer zitten. De EMDR behandeling is immens zwaar.
Als zijn zoon vraagt wat hij dan gedaan heeft in Joegoslavië en hoe hij dan ziek is geworden, besluit hij er een boekje over te schrijven: “De verborgen waarheid (over PTSS)

(Klik op deze link voor het boekreview)

Alles komt weer opnieuw terug en in plaats dat het hem goed doet, werpt het hem nogmaals terug. Van hieruit vecht hij zich een weg terug naar boven.

Torenhoge prijs

Raoul gaat nu weer goed. Hij zit goed in zijn vel en heeft zijn positiviteit weer gevonden. Wel heeft hij een hele hoge prijs betaald. Hij slaapt nog steeds niet of nauwelijks en dat breekt hem echt op. Zijn lichaam is veel minder sterk dan vroeger.
Zijn huwelijk heeft het niet gered, zijn jongste heeft hij al een paar jaar niet gezien en gesproken.
De jongen stelt:

“Je was er toen niet voor mij dus nu hoef ik je ook niet in mijn leven”.

Dat doet ongelofelijk veel pijn. Toen de kinderen klein waren heeft Raoul ze niet bewust meegemaakt. Die tijd komt nooit meer terug en dat is zeer pijnlijk. Ook is er een negatief beeld over hem op zijn werk ontstaan en wordt dit meegenomen met het besluit om hem wel of niet aan te nemen voor een nieuwe functie. En dat terwijl hij al 7 jaar aan het knokken en bewijzen is dat dat toén was en dat hij nu echt anders is.

Stop met zwijgen

Met zijn boek en lezingen wil hij PTSS dan ook meer onder de aandacht brengen bij collega’s of jonge mensen die in de opleiding zitten. Onder militairen heerst toch wel een soort van macho cultuur waarin er niet gepraat wordt. Ook hij dacht al die jaren: “Ik heb al zoveel meegemaakt, waarom zou ik dit niet kunnen?”

Hij heeft dit 15 jaar volgehouden en er een hele hoge prijs voor betaald. En niet alleen hij, ook zijn gezin. Om dit te voorkomen moeten mensen hun schaamte opzij gaan zetten en erover gaan praten. Weten dat jij niet de enige ben, kan hierbij enorm helpen.
Zoals Raoul zegt:

“We kunnen PTSS niet voorkomen, maar we kunnen het wel verminderen!”

Klik op deze link voor het gehele interview met Raoul Janssen